- ارسال شده در ۱۳۹۶ فروردین ۱۶ ساعت ۱۱:۳۷
- توسط علی واعظ بزرگی
- ۰ نظر
- در مطالب عمومی » مطالب آموزشی
لوله های پلیمری، جایگزین مناسب برای لوله های فلزی قدیمی
لوله ها در تمامی سیستم های تاسیساتی آبرسانی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. امروز لوله ها با تنوع گسترده ای تولید می شوند اما پر کاربرد ترین آنها لوله های فلزی و پلیمری می باشد. لوله های پلیمری مدت زمان کوتاه است که وارد بازار شده اند اما به سرعت توانسته اند با توجه به مزایای فراوان و به خصوص قیمت مناسب آنها، جایگزین لوله های فلزی شوند. در این مطلب به شرح مختصری از این لوله ها، خواص و موارد استفاده آنها خواهیم پرداخت.
انواع لوله های آبرسانی:
1) لوله های فلزی: این لوله ها با توجه به مقاومت مکانیکی، تحمل دمای بالا، عدم نفوذپذیری اکسیژن، پایین بودن ضریب انبساط طولی، مقاوم بودن در برابر آتش سوزی و طول بالا عمر بالا، سالهاست که به عنوان پر مصرف ترین نوع لوله در ساختمان سازی به کار می رود. البته لوله های فلزی دارای معایبی از جمله عدم تحمل فشار بالا، رسوب پذیری بالا به دلیل صیقلی نبودن سطح داخلی، عدم انعطاف پذیری، وزن سنگین، وجود صدا در لوله، ایجاد تغییر در مزه سیال، دشواری در اجرا، ضایعات بالا و ظاهر نامناسب برای اجرای روکار می باشد که با پیشرفت صنایع شیمیایی و تولید بسپار های گوناگون و رفع مشکلات لوله های فلزی، کاربرد این لوله ها به سرعت کاهش پیدا کرده است. لوله های فلزی پر کاربرد در صنعت تاسیسات شامل لوله های آهنی، فولادی، مسی و چدنی است. قابل ذکر است که لوله های مسی به دلیل قیمت بسیار بالا به مورد استفاده قرار نمی گیرد.
1- الف) لوله های آهنی: این لوله ها به صورت آبکاری شده گالوانیزه در سیستم های آبرسانی مورد استفاده قرار می گیرند تا از زنگ زدگی آن جلوگیری گردد. لوله های آهنی گالوانیزه که به صورت سبک و سنگین برای مصارف مختلف تولید می گردند؛ برای آب بهداشتی می باشند.
1-ب) لوله های فولادی (گالوانیزه):این لوله ها نیز به صورت سبک و سنگین برای استفاده در سیستم های فاضلابی مناسب تر است. در کل این نوع لوله در ایران کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
1-ج) لوله های چدنی: یکی دیگر از انواع پرکاربرد در ایران، لوله چدنی است که برای لوله کشی فاضلابی مناسب است. البته این نوع لوله با تغییر آلیاژ می تواند ویژگی های منحصر به فردی پیدا کند. این نوع لوله قیمت مناسب تری نسبت به آهن دارد. میزان فرسایش چدن به مراتب پایین تر از آهن و فولاد است.
2- لوله های پلیمری: لوله های پلیمری به واسطه پیشرفت روز افزون پتروشیمی و تولید بسپار های گوناگون، ویژگی های مثبت فراوانی است؛ سرعت رشد چشمگیری داشته است.
2-الف) لوله های PVC: لوله های PVC در برابر مواد شیمیایی، اسید، باز و نمک ها بسیار مقاوم بوده و همچنین به دلیل انعطاف پذیری مناسب آن در هنگام زلزله بسیار ایمن تر از سایر لوله ها می باشد. موارد استفاده از این نوع لوله در سیستم های فاضلابی می باشد؛ با توجه به این که لوله های PVC در صورت شکسته و یا خرد شدن وارد خاک می شوند و می توانند آسیب های جدی به آن وارد کنند؛ تولید کنندگان در تلاش هستند که جایگزین مناسبی برای این نوع لوله تولید کنند.
2-ب) لوله های PP: لوله های PP یا پروپیلن نوع دیگری از لوله های آبرسانی هستند که دارای ویژگی هایی نظیر تحمل فشار بالا، عدم رسوب پذیری، مقاوم در برابر خوردگی و پوسیدگی، انعطاف پذیری، صاف و صیقلی بودن سطح داخلی، وزن بسیار سبک، بدون صدا، بدون ایجاد مزه در آب، سهولت در اجرا و زیبایی ظاهری برای اجرای روی کار می باشد. البته شایان ذکر است که این نوع از لوله دارای معایبی است. معایبی همچون نفوذ پذیری برابر اکسیژن و همچنین مقاومت فیزیکی پایین، ضریب انبساط طولی بالا، مقاومت کم در برابر آتش سوزی و ضایعات زیاد که موجب آن گردیده تا مصرف کنندگان در استفاده از این نوع لوله مردد گردند. البته تحمل دمای این لوله بالا نبوده و برای استفاده آب گرم در مدت زمان طولانی مانند سیستم های گرمایشی به هیچ وجه توصیه نمی شود. لوله های PP در بازار ایران به لوله های تک لایه سبز نیز معروف هستند.
2-ج) لوله های PERT: این لوله به دو صورت ترکیبی با آلومینیوم و یا به صورت تک لایه تولید می گردد. نوع ترکیبی آن از دو لایه داخلی و خارجی PERT که به کمک دو لایه چسب به یک لایه آلومینویم متصل گردیده است؛ کاربرد بیشتری دارد. لوله های تلفیقی پنج لایه با بسپار PERT را به اختصار PERT-AL-PERT می نامند.این نوع لوله تمامی مزایای لوله های PP را داراست با این تفاوت که وجود یک لایه آلومینیوم موجب گردیده تا نفوذ اکسیژن در این لوله ها در مقایسه با لوله های PP کاهش یابد و تحمل فشار و دمای آن نیز به مراتب افزایش می یابد. هر چند این میزان از افزایش برای استفاده از این لوله ها در سیستم های گرمایشی با دمای بالا، نظیر سیستم پکیج و رادیاتور کافی نیست. بالاترین میزان تحمل دما در لوله های PERT حدود 70 درجه سانتیگراد می باشد و این در حالی است که دما در سیستم پکیج و رادیاتور می تواند تا 90 درجه سانتیگراد افزایش یابد.
2-د) لوله های PEX: PEX نام یکی از جدیدترین انواع مواد پلیمری برای تولید لوله می باشد که با رفع عیوب لوله های PERT توانسته است بهترین نوع لوله با کمترین عیوب را برای استفاده در سیستم های تاسیسات ارائه کند. PEX تمامی ویژگی های مثبت PERT را داراست با این تفاوت که در برابر آتش سوزی بسیار مقاوم بوده و همچنین تحمل فشار و دمای آن نسبت به لوله های PERT بیشتر است. PEX نیز مانند PERT به دو صورت تک لایه و تلفیقی به همراه آلومینیوم تولید می گردد.
به منظور تکمیل مطالب فوق جدولی در ذیل ارائه گردیده است که قطر انواع لوله را بر اساس مقیاس های مختلف و مقادیر معادل آن نشان می دهد:
