- ارسال شده در ۱۳۹۵ آبان ۲۳ ساعت ۱۶:۱۷
- توسط علی واعظ بزرگی
- ۰ نظر
- در مطالب عمومی » مطالب آموزشی
انرژی، بحران جدی پیش روی جهان
الزامات اجرای طرح جامع بهینه سازی مصرف انرژی
بدون شک انرژی مهمترین شاخص اقتصادی برای دولت هاست و همواره یکی از دغدغه های اصلی دولت های مختلف حل بحران انرژی بوده است. کشورهایی که دارای منابع سوخت های فسیلی هستند؛ همواره با چالش کنترل میزان مصرف داخلی و صادرات، و کشورهای مصرف کننده نیز با مشکل کنترل نحوه توزیع و مصرف رو به رو بوده اند. بالا رفتن قیمت سوخت، کاهش منابع سوخت های فسیلی در جهان، افزایش چشمگیر مصرف در بخش صنعت و کشاورزی و افزایش جمعیت، موجب گردید تا کشورهای جهان به فکر چاره ای برای جلوگیری از بحران سوخت باشند. یکی از راه های جلوگیری از بحران، کاهش مصرف سوخت های فسیلی و جایگزینی انرژی های نو است. لازمه بهره برداری از این انرژی ها نظیر انرژی خورشیدی، انرژی زمین گرمایی، انرژی باد و امواج، انرژی هیدروژن و پیل سوختی، انرژی زیست توده و نیز فتوولتاییک، سرمایه گذاری عظیم مالی و تشکیل کمیته های تحقیقاتی گسترده می باشد، که البته تنها کشورهای پیشرو در زمینه های علمی توانسته اند به تکنولوژی بهره برداری از این منابع دست یابند؛ هر چند هم چنان بهره برداری از این منابع نیازمند صرف زمان بیشتری است و باید زیر ساخت ها در زمینه های گوناگون تغییر پیدا کند. وابستگی کشورها در حوزه انرژی به یکدیگر باعث شد تا کشورها به دور از مناسبات سیاسی خود برای حل بحران پیش رو چاره ای بیاندیشند، از این رو در این رابطه طی قراردادی قوانین جدیدی تدوین گردید و تمامی کشورها ملزم به رعایت قوانین جدید شدند. به طور مثال در سال 1994 کشورهای عضو اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند تا الگوی مصرف خویش را تغییر دهند و قوانین گسترده ای در این رابطه به تصویب رساندند. این تصمیم در پی افزایش بی اندازه بهای نفت و همچنین افزایش بی رویه تولید گازهای گلخانه ای، گرفته شد. این کشورها به این نتیجه رسیدند که امکان حذف کامل انواع سوخت های فسیلی و جایگزینی انرژی های نو هنوز وجود ندارد و تنها راه حل، تغییر در الگوی مصرف است. البته کشورهای تولید کننده مواد سوختی نیز با کاهش ذخایر نفت و گاز، و به تبع آن کاهش تولید خود، به سرعت به فکر تغییر الگوی مصرف خود افتادند؛ اما سرعت تغییرات آنها به مراتب کمتر از کشورهای توسعه یافته بوده است. تغییر الگوی مصرف با صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده از لوازمی امکان پذیر است که مصرف انرژی آنها پایین بوده و راندمان بالایی دارند.
علاوه بر کاهش منابع نفت و گاز در جهان، به واسطه افزایش مصرف این ترکیبات، تولید گازهای گلخانه ای نیز افزایش چشم گیری داشته است و آلودگی های ناشی از این گاز ها ضمن به خطر انداختن محیط زیست، منجر به سوراخ شدن لایه اوزون گردیده است و کشورهای جهان را به فکر یافتن راه حلی برای رفع بحران جدید وادار کرده است. از این رو تمامی کشورهای جهان از جمله ایران طی پیمانی متعهد شدند تا سال 2020 میلادی تولید گاز های گلخانه ای خود را کاهش دهند و در صورت تولید گاز کربن ملزم به پرداخت مالیات و جریمه خواهند بود. پیمانی که بعید است بتواند تا سال 2020 اهداف خود را عملی سازد.
خوشبختانه کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود یکی از غنی ترین کشورهای جهان از لحاظ منابع عظیم نفت و گاز و همچنین منابع انرژی های نو می باشد؛ اما افزایش بیش از حد تولید و مصرف، ایران را با بحران جدی انرژی رو برو ساخته است. بحرانی که جهت رفع آن طرح های متعددی به دولت ارائه گردیده است. یکی از این طرح ها، طرح جامع بهینه سازی مصرف انرژی است. این طرح در سال 1385 توسط شرکت بهینه سازی مصرف انرژی به اتاق بازرگانی ارائه گردید و پس از یک سال تحقیق و بحث در مورد نحوه اجرایی شدن آن نهایتا در زمستان 1386 به تصویب رسید. شرکت بهینه سازی مصرف انرژی وظیفه مطالعه، بسترسازی و انجام اقدامات لازم برای بهینه سازی مصرف سوخت در فرآیند تولید و همچنین تهیه و تدوین معیارها و استانداردها را در حوزه های مختلف انرژی را عهده دار می باشد. این طرح به دلایل گوناگون از جمله نبود زیر ساخت های لازم، عدم وجود هماهنگی مناسب بین نهاد های ذیربط و سوء مدیریت اجرا، هنوز به طور کامل اجرایی نشده و بسیار جای نگرانیست که با توجه به رشد جمعیت شهر نشین در کشور، روز به روز به حجم تقاضا در زمینه انرژی در کشور هنوز اقدام موثری در این زمینه صورت نپذیرفته است. با توجه به نزدیک شدن به زمان اجرایی شدن پیمان توکیو و دیگر قرارداد های بین المللی منعقد شده، مدیران و مسئولین کشور باید هر چه سریعتر تصمیمات لازم را در این زمینه اتخاذ نمایند.
باید در نظر داشت اجرای این طرح تنها وظیفهی دولت و سازمانهای مربوطه نیست و تمامی افراد جامعه نسبت به رفع خطرات پیرامون جامعه مسئولیت دارند. حفظ منابع با ارزش نفت و گاز کشور برای نسل های آینده، ایجاد فرهنگ مناسب مصرف، توزیع عادلانه در تمامی نقاط کشور، امکان مدیریت صحیح تولید، انتقال و مصرف، کاهش هزینه های عمومی، کاهش آلایندگی، حفظ محیط زیست و نهایتا افزایش سرمایه و ثروت ملی از اهداف این طرح می باشد و کمک به اجرایی شدن این طرح نیازمند افزایش سطح آگاهی در جامعه و ارائه آموزش های لازم برای تمامی اقشار جامعه می باشد. انجام این امر نیز تنها بر عهده شرکت بهینه سازی مصرف انرژی نیست و قطعا گستردگی این طرح به حدی است که از عهده یک شرکت یا یک سازمان بر نخواهد آمد و تمامی شرکت های دولتی و خصوصی فعال در زمینه های مختلف انرژی در این رابطه مسئولند.
از این رو با توجه به اینکه دفتر فنی مهندسی کالانیز ارائه دهنده محصولات مصرف کننده سوخت می باشد؛ تصمیم دارد تا ضمن ارائه مطالب آموزشی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی، محصولاتی مطابق با استاندارد های جهانی، در اختیار سازندگان، مهندسان و مجریان قرار دهد. زیرا که بخش تاسیسات سرمایشی و گرمایشی، مصرف کننده اصلی سوخت در بخش ساختمان می باشد و میزان مصرف سوخت در این بخش تا حد زیادی وابسته به رفتار مصرف کنندگان بوده و لازم است تا جهت اجرایی شدن اهداف طرح جامع بهینه سازی مصرف انرژی، آموزش های لازم ارائه گردد.
اهداف طرح جامع سازمان بهینه سازی مصرف انرژی، شامل حفظ منابع با ارزش نفت و گاز کشور برای نسل های آینده، ایجاد فرهنگ مناسب مصرف، توزیع عادلانه در تمامی نقاط کشور، امکان مدیریت صحیح تولید، انتقال و مصرف، کاهش هزینه های عمومی، کاهش آلایندگی، حفظ محیط زیست و نهایتا افزایش سرمایه و ثروت ملی می باشد.
راه های زیادی برای کاهش میزان مصرف سوخت در واحد های مسکونی وجود دارد. تغییر عادات نادرست خود مانند افزایش میزان دمای سیستم گرمایشی به جای افزایش میزان پوشش یکی از این راه هاست. عادتی که موجب گردیده است با شروع فصول سرد سال و کاهش دما، شاهد قطعی گاز در برخی مناطق کشور باشیم. البته تغییر رفتار خود تنها راه چاره نیست و باید به فکر تغییر سیستم های گرمایشی و سرمایشی خود نیز باشیم. اغلب ساختمان ها در ایران از تجهیزاتی با تکنولوژی قدیمی استفاده می کنند. این تجهیزات ضمن مصرف بسیار بالای انرژی می توانند تاثیرات جبران ناپذیری بر محیط زیست وارد کنند. البته در این زمینه تغییراتی نیز بوجود آمده است ولی سرعت این تغییرات چندان رضایت بخش نبوده است. به طور مثال یکی از سیستم هایی که در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار می گرفت سیستم موتورخانه مرکزی سنتی بوده است؛ سیستمی که می تواند بهترین انتخاب برای ساختمان های بیش از 12 واحد باشد اما نه به صورتی که امروز در ایران مورد استفاده قرار می گیرد! امروز دیگ ها و پکیج های چگالشی که ضمن مصرف پایین انرژی، راندمان بالایی نیز دارند و میزان آلایندگی آن ها نیز بسیار ناچیز است؛ در کشور های اروپایی جایگزین سیستم های قدیمی شده است و لازم است که به سرعت این تغییرات در ایران نیز رخ دهد.
استفاده از سیستم پکیج های شوفاژ دیواری در ایران چند سالی است که در حال رشد است. سیستمی که استقلال در هر واحد مسکونی به همراه داشته و می تواند میزان مصرف انرژی را کاهش دهد و کاهش دهنده هزینه ای خانوار باشد.
یکی دیگر از سیستم هایی که امروزه در کشورهای پیشرفته به سرعت در حال رشد است استفاده از سیستم گرمایش از کف به جای رادیاتور های فولادی و آلومینیومی گذشته است. خوشبختانه این سیستم گرمایشی که گرمای مطلوبی را به همراه دارد در ایران نیز به تازگی در حال رشد است. البته متاسفانه شاهد این هستیم که این سیستم در ایران به نحو صحیح اجرا نمی شود و نه تنها موجب کاهش مصرف انرژی نشده بلکه افزاینده مصرف سوخت بوده و موجب نارضایتی مصرف کنندگان نیز گردیده است. این سیستم در ایران به صورت دستی اجرا می شود؛ حال آنکه سیستم گرمایش از کف یک سیستم هوشمند است و کنترل آن باید به صورت اتوماتیک باشد (جهت مطالعه بیشتر می توانید به این مطلب مراجعه فرمائید).
سیستم گرمایش از کف بصورت اتوماتیک دما را در تمامی بخش های ساختمان به میزان مورد نیاز مصرف کننده ثابت نگه می دارد. این ثبات دما و جلوگیری از افزایش یا کاهش بیش از حد آن سبب می شود تا مصرف انرژی تا حد بسیار قابل ملاحظه ای کاهش یابد. در واقع استفاده از سیستم گرمایش از کف هوشمند ضمن ایجاد فضای مطبوع و رضایت بخش برای مصرف کننده، هزینه انرژی را نیز کاهش می دهد. دو دلیل اصلی در هنگام انتخاب نوع سیستم گرمایش از کف برای مصرف کنندگان که منجر به انتخاب غلط آنها می شود؛ در ابتدا نداشتن آگاهی کافی و سپس قیمت پائین اجرای سیستم گرمایش از کف به روش دستی می باشد. باید به این نکته توجه داشت که استفاده از سیستم های نوین در بخش تاسیسات ساختمان به هیچ عنوان هزینه نیست؛ بلکه یک سرمایه گذاری بسیار مطمئن خواهد بود و قطعا در فاصله کوتاهی، تمامی هزینه های صورت گرفته با کاهش مصرف انرژی باز خواهد گشت. با نگاهی ساده به میزان دمای سیستم مرکزی مانند پکیج می توان متوجه شد که تا چه میزان مصرف انرژی در سیستم گرمایش از کف به صورت هوشمند کاهش پیدا می کند. حداکثر دما در سیستم گرمایش از کف هوشمند 40 درجه می باشد و این در حالی است که در سیستم رادیاتور آلومینیومی یا فولادی در فضایی مشابه، دما تا 80 درجه نیز ممکن است افزایش یابد. توزیع مناسب و یکنواخت دما در تمامی فضای یک واحد ساختمانی باعث شده تا دمای آب گرم سیستم تا 50% کاهش یابد. در واقع سیستم گرمایش از کف هوشمند تا 40% هزینه های سوخت یک واحد را می تواند کاهش دهد.
سازندگان در بخش ساختمان باید در نظر داشته باشند با توجه به اینکه متاسفانه در ایران محصولاتی طبق استاندارد های معتبر جهانی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی تولید نمی شود و اغلب محصولات موجود در بازار از برند های خارجی هستند؛ محصولاتی با کیفیت تهیه نمایند زیرا که شاهد آن بوده ایم که در سال های اخیر برندهای نامعتبر آسیایی به سرعت در ایران در حال رشد می باشند که موجب نارضایتی برخی از مصرف کنندگان گردید ه است.
دفتر فنی مهندسی کالانیز در تلاش است تا همواره محصولات با کیفیت و استاندارد را در اختیار مصرف کنندگان و سازندگان گرامی قرار دهد. اولویت اول کالانیز حمایت از تولید کنندگان داخلی می باشد و در صورت عدم وجود تولید کننده ایرانی و محصول با کیفیت ایرانی، محصولات با کیفیت خارجی جایگزین خواهد شد. فعالیت اصلی کالانیز فروش محصولات در زمینه اتصالات و لوله های پنج لایه می باشد لذا این دفتر مفتخر است که به عنوان نماینده رسمی گروه صنایع بی تی اس BTS (بهتراشان سپاهان) در تهران مشغول به فعالیت بوده و این فعالیت گسترده گواه حمایت دفتر فنی مهندسی کالانیز از تولید کنندگان داخلی است. همچنین جهت انجام وظیفه خود در زمینه اصلاح الگوی مصرف در کشور همکاری خود را با گروه مبنا که بزرگترین شرکت خصوصی فعال در کشور در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی می باشد آغاز نموده ایم تا بتوانیم وظایف خود را در این رابطه به نحو احسن انجام دهیم.