- ارسال شده در ۱۳۹۷ شهریور ۱۷ ساعت ۱۸:۲۳
- توسط علی واعظ بزرگی
- ۰ نظر
- در مطالب عمومی » مطالب آموزشی
طراحی و محاسبۀ سیستم لوله کشی آب و فاضلابِ ساختمان
به منظور دستیابی به هدفِ اصلی سایت دفتر فنی مهندسی کالانیز که ارائۀ خدمات مشاوره و فروش محصولات سیستم های تاسیساتی می باشد؛ در نظر داریم مباحثی در زمینۀ طراحی و محاسبۀ سیستم لوله کشی آب و فاضلابِ ساختمان در اختیار مهندسین، طراحان و علاقه مندان به این بخش از سیستم های تاسیساتی، قرار دهیم. مطالبی که از این پس در ارتباط با این موضوع به صورت بخش های مختلف قرار خواهد گرفت؛ با اقتباس از کتاب محاسبات تاسیسات ساختمان (چاپ دهم)، ترجمه و تألیف جناب آقای مهندس سیّد مجتبی طباطبائی ارائه می گردد.
بخش اول
سیستم آبرسانی ساختمان؛
اولین گام در راهِ آبرسانی ساختمان ها، تأمین آب سالم و بهداشتی است. آب مصرفی ساختمان ممکن است از آب لوله کشی شهر، چاه، قنات و یا رودخانه تامین گردد که کنترل کیفیت این آب در صورت استفاده از آب شهری به عهدۀ ادارۀ آب و فاضلاب منطقه می باشد؛ اما لازم است اطلاعاتی از نحوه بررسی میزان کیفیت آب مصرفی ساختمان به دست آورد. رنگ، بو، مزه، میزان املاح و باکتری های موجود در آب از مهمترین ویژگی های آب بهداشتی است.
مشخصات آب: به طور کلی آب به سه دستۀ اصلی که فیزیکی، شیمیایی و ارگانیک می باشد؛ تقسیم می گردد.
مشخصات فیزیکی: ویژگی هایی از قبیل دما، رنگ، تیرگی، بو و مزه جزو خواص فیزیکی آب آشامیدنی می باشند. به غیر از دما، مابقی ویژگی ها از طریق نمونه برداری، انجام آزمایشات مختلف قابل به دست آوردن است. میزانِ تیرگی که در سیستم آمریکایی بصورت (ppm) نمایش داده می شود؛ به میزان گل و لای موجود در آب گفته می شود. بطور مثال اگر میزان مواد معلق در آب برابر با 10 ppm باشد؛ آب در لیوان بصورت غبارآلود دیده خواهد شد (حداکثر میزان تیرگی آب 5 ppm می باشد).
مشخصات شیمیایی: ویژگی هایی نظیر میزان سختی، میزان اسیدی بودن آب (pH)، مقدار آهن و منگنز و دیگر مواد شیمیایی موجود در آب، که در آزمایشگاه های پیشرفته مورد بررسی قرار می گیرند؛ خواص شیمیایی آب نام دارد. بطور کلی میزان فلزات موجود در آب بنا به شرایط، مقداری مابین 1000 ppm و 500 ppm تنظیم می گردد. حداکثر میزان مواد شیمیایی در آب نباید مقداری بیشتر از جدول ذیل باشد.
درجۀ سختی آب در سیستم آمریکایی از روی میزان نمک آن (کربنات کلسیم ) بر حسب ppm تعیین می گردد. بالا بودن میزان سختی آب موجب کاهش شدید کیفیت آب می شود. بطور مثال صابون در آبی که میزان سختی آن بالاست، بسیار کمتر کف می کند و یا در سیستم های گرمایشی نظیر رادیاتور ها، دیگ ها و حتی لوله های آب گرم، بالا بودن میزان سختی موجب رسوب شدید آب می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینۀ سختی آب، به ایــــــن مطلـــــب مراجعه نمائید.) آبی که میزان سختی آن کمتر از 30 ppm باشد برای نوشیدن گوارا نیست و از طرفی سختی بالاتر از 150 ppm نیز آسیب های فوق را در پی خواهد داشت.
میزان تمرکز یون هیدروژن که بعنوان pH نامیده می شود؛ از دیگر ویژگی های مهم قابل بررسی در آب است که میزان اسیدی بودن آن را نمایان می سازد. مقدار pH در صورتی که برابر با 7 باشد؛ نشان دهندۀ طبیعی و سالم بودن آب است. مقدار کمتر از 7 موجب اسیدی شدن و بیشتر شدن آن موجب قلیایی شدن آب می گردد. هر چه میزان اسیدی بودن آب بالا باشد؛ به همین میزان خورندگی آب در لوله ها نیز افزایش می یابد.
اگر در آب فلزاتی نظیر آهن و منگنز مقداری بیشتر از 0.3 ppm داشته باشند؛ موجب از بین رفتن رنگ و بافت لباس ها خواهد شد و در صورتی که مقداری افزون بر 0.2 ppm باشد؛ در مصارف صنعتی بلا استفاده خواهد شد.
خواص ارگانیک: در آب های طبیعی همواره تعداد بسیار زیادی موجودات تک سلولی مانند باکتری ها، پلانکتون ها و جلبک ها زندگی می کنند که می تواند برای سلامتی انسان و حیوان خطرناک باشد. آزمایشات دقیق و پیشرفتۀ باکتریولوژیکی و بیولوژیکی روی نمونۀ استاندارد، به تشخیص و تعیین میزان ارگانیسم های میکروسکوپی موجود در آب، بسیار کمک می کند.
حال با ویژگی های آب آشنا شدیم؛ از این پس به صورت مهندسی وارد بحث طراحی و محاسبۀ سیستم لوله کشی آب و فاضلابِ ساختمان خواهیم شد؛ لذا لازم است برای درک بهتر مباحث پیش رو بصورت مختصر اطلاعات محاسباتی در مورد فشار و افت فشار آب ارائه گردد. این اطلاعات در مطلب بعدی به زودی بر روی سایت دفتر فنی مهندسی کالانیز قرار خواهد گرفت.